فانون مجازات اسلامی

بازه زمانی مجال پرداخت دیه در جرائم غیر عمد
مهلت پرداخت دیه در جرایم غیر عمد: دیه در لغت یعنی خون ارزش و از ریشه (و د ی) به معنای رد کردن است. در فقه هم تحت عنوان مالی بوده که بدل از نفس یا این که عضو در جرایم بهترین وکیل مشهد علیه تمامیت جسمانی اشخاص به اولیای دم یا این که مجنی علیه پرداخت میگردد. در ماده ۱۷ ضابطه مجازات اسلامی دیه تعریف و تمجید گردیده‌است و ضابطه‌گذار دیه را مجازات ندانسته میباشد. در حالی که مجازات به شمار می‌رود. اما یک آئین و حق مالی جهت اولیای دم و بر عهده آدم کش می باشد.

بدین ترتیب با فوت محکوم علیه دیه از اموال متوفی می‌بایست استیفا خواهد شد و قابلیت طرح گلایه اعسار از جانب محکوم علیه هم وجود داراست.

فهرست موضوعات ( برای تحقیق هر تیتر روی آن کلیک نمایید)
دیه جرایم غیر عمد چه ترازو میباشد؟
دیه قتل چقدر میباشد؟
دیه اعضای تن، جنایات مادون نفس
گونه های دیه قتل در نظام حقوقی کشور ایران
دیه قتل عمد
دیه قتل شبه عمد
دیه قتل خطای محض
اقسام دیه و ارش
مهلت پرداخت دیه در جرایم غیر عمد
صحبت آخری
سوالهای متداول
دیه جرایم غیر عمد چه معیار میباشد؟
در جنایت غیر عمدی (شبه عمد و خطای محض) و یا این که در جرایم عمدی که نمی‌اقتدار قصاص را ایفا کرد، دیه مجازات اساسی به شمار می‌رود، اما در جنایت عمدی که می‌قدرت قصاص را انجام کرد، البته سازه به عللی اعم از توافق دو طرف به خون ارزش تبدیل می شود، مجازات بدل و جایگزین محسوب می‌شود.

سوالی که در اینجا راجع‌به پرداخت دیه در جرایم غیر عمد پیش می آید این میباشد که آیا اگر که اولیای دم یا این که مجنی علیه در قصاص نفس یا این که قصاص عضو تقاضای خون قیمت داشته باشند آیا با این موقعیت رضایت قتل کننده مورد نیاز میباشد یا این که صرف تقاضای اولیای دم یا این که مجنی علیه به مراد جایگزین خون قیمت در ازای قصاص کافی میباشد؟ با پیش بینی ماده ۳۵۹ ضابطه مجازات اسلامی، در صورتی‌که البته دم یا این که مجنی علیه درخوایت خون قیمت داشته باشند مستلزم مصالحه با مرتکب و رضایت او میباشد.

دیه قتل چقدر میباشد؟
ماده ۵۴۹ ضابطه مجازات اسلامی در ارتباط با دیه قتل مقرر داشته میباشد:

«مفاد خون بهای بی نقص به عبارتی میباشد که در قانون ها شرع رقم خورده میباشد و ترازو آن در اولِ هر سال به وسیله رییس قوه قضاییه به گستردن بر پایه ی لحاظ رده رهبری انتخاب و اعلام میشود.»

دیه اعضای تن، جنایات مادون نفس
در ارتباط با جنایات مادون نفس می‌بایست تحت عنوان مثال به چندین اصل کلی در ارتباط با پرداخت دیه در جرایم غیر عمد اشاره داشت:

• اعضای فرد دیه بی نقص دارا‌هستند.
• دیه هر مورد از اعضای مرد نصف دیه بدون نقص میباشد.
• کل دیه اعضای ده تایی موازی با تقاص بدون نقص می باشد.
• فلج کردن عضو از تفاص معلوم دو سوم دیه آن عضو بهره مند بوده و از میان بردن عضو فلج، یک سوم تقاص به عبارتی عضو را خواهد داشت.
• از در میان بردن اعضای تصنعی و مصنوعی، تنها موجب ضمان مالی هست.
• لینک میل کردن عضو بعداز جنایت تاثیری در دیه نخواهد داشت.

اشکال دیه قتل در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران
گونه های دیه قتل در نظام حقوقی کشور‌ایران

در نظام حقوقی کشور ایران جهت قتل عمد، قتل شبه عمد و خطای محض، حالت دیه گوناگون خواهد بود که حالت دیه هر مورد از قرار پایین میباشد:

دیه قتل عمد
در قتل عمد، آدم کش رفتاری را که مهلک میباشد شکل میدهد و غرض قتل داراست و یااینکه غرض قتل نداشته البته خوی او نوعا مهلک میباشد. مجازات مهم برای فردی که مرتکب قتل می گردد، قصاص میباشد البته در پاره‌ای از مفاد، حالت قصاص برقرار وجود ندارد. در‌این حالت، دیه پرداخت گردد. یک کدام از مواقعی که موجب از در بین رفتن قصاص و تبدیل آن به دیه می گردد، می‌بایست به داشتن ارتباط بابا و فرزندی، خل وچل بودن مورد قتل واقع شده، خل وچل یا این که نابالغ بودن آدم کش، مسلوب الاختیار بودن آدم کش، مهدورالدم بودن مورد قتل واقع شده و قتل در موقعیت بیهوشی و خواب اشاره داشت.

در شرع به دلیل قتل عمد چنانچه که قصاص انجام نگردد، مقدار دیه عمد به گستردن تحت میباشد:

• صد شتر شش ساله
• دویست گاو نر یا این که ماده
• هزار دینار
• ده هزار درهم
• هزار گوسفند نر یا این که ماده

به موجب ضابطه، دیه عمد به عبارتی ترازو معلوم در شرع میباشد. درحال حاضر با پیش گویی اینکه ترازو مشخص و معلوم گردیده در شرع مرسوم وجود ندارد، بر همین اصل مساوی ارزش آن هر سال از روش مدیر قوه قضاییه معلوم میشود.

دیه قتل شبه عمد
درین مثال از قتل، آدم کش نیت فعل را داشته البته نیت سود را ندارد و شغل او هم نوعا مرگ آور وجود ندارد. چنانچه فردی مرتکب قتل شبه عمد شود، می بایست به اولیای دم مورد قتل واقع شده دیه پرداخت نماید. معیار دیه پرداختی از روش مرتکب قتل چنانچه کشته شده زوج باشد، موازی با دیه بدون نقص بوده و در حالتی که که زن باشد مابه التفاوت آن از صندوق پرداخت شود.

همانند دیه عمد، دیه شبه عمد هم صد شتر میباشد؛ با این تفاوت که سال شترها مختلف می باشد. ولی همان گونه که ذکر شد به خیال مرسوم نبودن مقادیر فقهی، متساوی ارزش از روش مدیریت قوه قضائیه مشخص و معلوم و از روش مرتکب پرداخت میشود.

دیه قتل خطای محض
آدم کش در قتل خطای محض، نیت فعل و فیض را ندارد و قتل به صورت اتفاقی شکل میگیرد. دیه قتل خطای محض هم مثل دو گزینه قبل بوده با این تفاوت که بعضی از روش عاقله پرداخت می‌شود. ما یحتاج به توضیح میباشد که عاقله در اصطلاح شرعی به نزدیکان و قوم و قبیله شخصی که مرتکب قتل غیر عمد و جرح منحصر به فرد میگردد، گفته میشود که می‌بایست دیه آن قتل و جرح را پرداخت نمایند.

اقسام دیه و ارش
اقسام دیه و ارش

اگر که بر جرح یا این که صدمه‌ای تقاصی پیش گویی گردیده باشد به‌این تقاص، دیه مقدر گفته میگردد. در صورتی‌که که تقاص جرح یا این که صدمه‌ای آیتم در نظر گرفتن واقع نگردیده باشد، گزینش آن بر ذمه حکم کننده خواهد بود که به آن ارش گفته می شود. گزینش ارش بر ذمه دادگاه با جلب حیث دارای تخصص شناخته گردیده‌است، که با پیش بینی نوع و چگونگی جنایت و اثر آن بر سالم مجنی علیه واحد سنجش ضرر وارداتی معین می شود.

در زمینه‌ی پرداخت کنندگان و اخذ کنندگان دیه:

پرداخت کنندگان حسب آیتم ممکن میباشد مرتکب جرم، عاقله ( قوم یا این که عصبه)، مال عموم و یا این که اشخاص حقوقی باشند. عاقله عبارتند از بابا، پسر و قوم و قبیله ذکور نسبی بابا و مادری یا این که پدری به ترتیب طبقات ارث و تمامی کسانی که در موقع مرگ حق ارث دارا هستند به صورت هم اندازه مکلف به پرداخت تقاص می باشند. زن‌ها و همینطور مردانی که از جانب مامان با مرتکب خویشاوند می باشند جزو طبقات عاقله که عهده‌دار مسئولیت پرداخت می‌باشند، نبوده و افرادی که توان مالی ندارند از شمول عاقله معاف می‌باشند. صغیر و مجنون و دارندگان نسب نامشروع معاف از مسؤلیت پرداخت تقاص به عنوان عاقله در قبال جنایات خطایی دیگر هستند.

درباره ی پرداخت مال همه مردم از جمله:

در شکل قتل ناشی از ازدحام یا این که عدم توانگری خواستار قصاص در عوض پرداخت فاضل تقاص یا این که سهم بقیه صاحبان حق قصاص در مواقعی که جنایت موجب خلل در نظم و امنیت همگانی گردد و یا این که باعث به جریحه دار کردن احساسات همگانی خواهد شد.

در پرداخت تقاص از روش افراد حقوقی چنانچه که احراز ارتباط علیت در میان خوی شخص حقوقی و جنایت انجام یافته، می‌اقتدار از فرد حقوقی دیه مطالبه کرد. اخذ کنندگان تقاص هم حسب گزینه خواهند توانست مجنی علیه، ورثه مورد قتل واقع شده، مال عموم و یا این که جهات برّ و احسان باشند.

درخصوص کیفیت اقساط پرداخت دیه:

در خطای محض طی هر سال یک سوم خون ارزش و در شبه عمد طی هر سال نصف خون قیمت خواهد بود. پرداخت اقساط ذکر شده مبنی بر بها مجال پرداخت به حساب آوردن می شود جز اینکه رمز یک مبلغ قطعی تراضی گردیده باشد.

مهلت پرداخت دیه در جرایم غیر عمد
با پیش گویی ماده ۴۸۸ ضابطه مجازات اسلامی شروع موعد یک، دو و سه ساله از تاریخ وقوع قتل خواهد بود که ممکن میباشد پرداخت ارش هم دارنده مهلت باشد. به‌این معنا که در شکل عمد، شبه عمد و خطای محض همانند دیه خواهد بود. در صورتی‌که که آدم کش در شبه عمد در زمان معلوم قدرتمند به پرداخت نباشد، به او مهلت مطلوب داده گردد.

صحبت نهایی
در جنایت غیر عمدی (شبه عمد و خطای محض) و یا این که در جرایم عمدی که نمی‌اقتدار قصاص را اعمال کرد مجازات اساسی به شمار می‌رود، اما در جنایت عمدی که می‌قدرت قصاص را انجام کرد، ولی سازه به عللی اعم از توافق دو طرف به خون ارزش تبدیل میشود، مجازات بدل و جایگزین به حساب میآید.

با پیش بینی ماده ۴۸۸ فانون مجازات اسلامی استارت موعد یک، دو و سه ساله از تاریخ وقوع قتل خواهد بود که ممکن میباشد پرداخت ارش هم دارنده مهلت باشد. به‌این معنا که در شکل عمد، شبه عمد و خطای محض همانند دیه خواهد بود. در‌صورتی‌که که قتل کننده در شبه عمد در زمان معلوم قوی به پرداخت نباشد، به او مهلت مطلوب داده شود.

سوالهای متداول
آیا می‌قدرت در پرداخت دیه تقاضای اعسار یا این که تقسیط کرد؟
بر طبق تبصره ماده ۵۳۴ ضابطه آئین دادرسی کیفری، مهلت‌های در لحاظ گرفته گردیده جهت پرداخت دیه جرایم شبه عمد و خطای محض بازدارنده از قبول تقاضای اعسار و یا این که تقسیط نیست. در واقعیت جرایمی که شبه عمد می باشند و یا این که جرایم خطای محض ( به طور اتفاقی ) میباشند، وقتی که‌این مهلت‌ها معین گردیده امکانادعای اعسار و یا این که تقسیط دیه از دادگاه وجود دارااست.

مقدار پرداخت دیه در جنایت‌های خطای محض و شبه عمد چقدر در سال میباشد؟
مبتنی بر ماده ۴۸۹ ضابطه مجازات‌های اسلامی، پرداخت کننده در جنایت خطای محض می بایست طی هر سال، یک سوم دیه و در شبه عمدی طی هر سال نصف دیه را پرداخت نماید.

مهلت پرداخت دیه در جرائم غیرعمد چقدر میباشد؟
با پیش گویی ماده ۴۸۸ فانون مجازات اسلامی شروع موعد یک، دو و سه ساله از تاریخ وقوع قتل خواه